Trong bối cảnh các mỏ khai thác than đã khai thác suốt nhiều năm, khối lượng bãi thải ngày càng gia tăng về số lượng lẫn quy mô thì việc phục hồi môi trường và tái sử dụng bãi thải khai thác than trở thành yêu cầu cấp bách, không chỉ nhằm cải thiện cảnh quan mà còn tạo ra những không gian phát triển bền vững.

Tuy nhiên, đặc điểm địa chất phức tạp, tính không đồng nhất của nền đất và nguy cơ sụt lún tiềm ẩn đặt ra nhiều thách thức lớn về an toàn và ổn định công trình. Khảo sát địa chất công trình tại các khu vực này đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá điều kiện nền móng, từ đó đề xuất giải pháp thiết kế phù hợp, đảm bảo tính bền vững.

Nắm bắt được tình hình nghiêm trọng, Công ty Cổ phần Than Đèo Nam - Cọc Sáu - TKV đã làm việc kết hợp cùng với Công ty Cổ phần Tin học, Công nghệ, Môi trường - Vinacomin tiến hành khảo sát địa chất công trình, trước khi triển khai dự án phục hồi môi trường tại bãi thải Đông Cao Sơn.

Các công tác thi công khảo sát, đánh giá điều kiện địa chất công trình phục vụ dự án gồm: Đào hố khảo sát; Lấy mẫu và phân tích mẫu; Thí nghiệm thấm.

Công tác đào hố và mô tả tại hiện trường.

Mẫu lấy tại hiện trường được bọc bảo quản và dán Etiket cẩn thận.

Thí nghiệm đổ nước tại hiện trường.

Kết quả khảo sát cho thấy bãi thải chủ yếu là các lớp bột sét pha bụi than màu xám đen bở rời, lẫn dăm sạn, đá cục đá tảng. Đất nền ở đây có độ ẩm khá cao, dễ bị bão hòa nước. Kết quả thí nghiệm đổ nước cho thấy hệ số thấm trung bình nhỏ, đạt từ 10-4 ÷ 10-5 cm/s cho thấy nền đất ở đây có khả năng thoát nước kém, dễ gây áp lực lỗ rỗng trong mùa mưa dẫn đến sạt, trượt làm hư hỏng công trình.

Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho các công trình xây dựng trên các bãi thải cần có các biện pháp gia cố nền, thoát nước ngầm như bấc thấm hoặc trồng cây chống xói mòn. Cần mở rộng các công tác khảo sát địa chất công trình kết hợp với giám sát định kỳ để kịp thời phát hiện những vị trí biến dạng, có nguy cơ sạt lở gây hư hại cho các công trình xây dựng./.