Đá quý là tên gọi chung của tất cả các khoáng vật quý hiếm được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Trong tự nhiên có khoảng hơn ba nghìn khoáng chất, nhưng chỉ có khoảng 1/20 trong số đó được coi là đá quý và đá bán quý. Chúng có thể tồn tại dưới dạng những viên đá nhỏ, đầy màu sắc dùng làm đồ trang sức hoặc dưới dạng đá quý lớn hơn, có giá trị hơn dùng để trang trí nội thất.

Sự hình thành của đá quý

Đá quý được hình thành sâu bên trong lớp vỏ trái đất thông qua một loạt các quá trình địa chất phức tạp có thể mất hàng triệu năm. Một số loại đá quý, như kim cương, được hình thành sâu bên trong lớp phủ của trái đất dưới áp suất và nhiệt độ cực cao. Các loại khác, như opal, được hình thành trong đá trầm tích thông qua sự tương tác giữa nước và khoáng chất. Ngoài ra, đá quý cũng có thể được hình thành thông qua hoạt động núi lửa, biến chất và các quá trình địa chất khác.

Hầu hết các loại đá quý được tìm thấy ở đâu?

Chỉ có một số lượng nhỏ khoáng chất hình thành trên bề mặt trái đất, khoảng 5-40km bên dưới lớp vỏ trái đất. Hai khoáng chất có khối lượng lớn nhất là kim cương và peridot - những khoáng chất này nằm sâu hơn trong lớp phủ của trái đất, trong đó, kim cương hình thành trong các ống kimberlite có nguồn gốc từ lớp phủ của trái đất (ở độ sâu hơn 200km) và kết thúc ở bề mặt.

Những nước giàu đá quý nhất thế giới là Nigeria, Botswana, Nam Phi, Australia và Canada.

Đá quý có màu sắc rất rất đa dạng. Dưới đây là 20 loại đá tự nhiên hiếm quý và đẹp nhất hành tinh.

1. Aquamarine

Đá quý Aquamarine màu xanh chưa cắt.

Loại đá màu xanh lam mềm mại này thuộc họ Beryl được tìm thấy giữa đá Morganite hồng tím nhạt và đá Emerald lục bảo đậm. Aquamarine được khai thác thương mại lần đầu tiên vào năm 1881. Đây là một trong những loại đá quý phổ biến nhất và được biết đến nhiều nhất. Cái tên Aquamarine có nguồn gốc từ tiếng Latinh: Aqua có nghĩa là nước và Mare có nghĩa là biển.

Nơi khai thác đá Aquamarine đầu tiên là Brazil và Mozambique, được sử dụng để làm đồ trang sức Gemporia. Đá quý Aquamarine có màu xanh đậm, rực rỡ và lấp lánh. Màu sắc của Aquamarine càng đậm thì giá trị càng cao. Các tinh thể Aquamarine thường có kích thước lớn và tương đối sạch.

2. Thạch nhũ Epidote

Thạch nhũ Epidote

Thạch nhũ Epidote là một loại đá bán quý có vẻ ngoài độc đáo và nổi bật. Trên bề mặt của nó có những hình dạng nhỏ giống như măng đá được làm từ băng.

Đá Epidote có dải màu sắc đa dạng, trải dài từ xanh vàng đến nâu hoặc xanh đen. Độ trong suốt khác nhau của khoáng chất do silicat tạo thành này có thể thay đổi từ trong suốt đến mờ đục.

Các khoáng chất từ nhóm epidot ngưng tụ ở nhiệt độ thấp trong các loại đá biến chất cấp thấp như pegmatit. Allanit thường được tìm thấy trong đá mácma như piedmontit, trong khi epidote và clinozygositit xuất hiện trong đá mácma và mỏ quặng mangan.

3. Bastnaesite với tinh thể Actinolite

Mẫu vật Bastnaesite với tinh thể Actinolite trên Albite

Bastnaesite với tinh thể Actinolite trên Albite là một trong những mẫu vật khung đá phong phú và tuyệt vời nhất của Bastnaesite từng thấy với hình dạng trong suốt và hoàn hảo. Một loạt các tinh thể Bastnasite tuyệt đẹp được trồng trên một cấu trúc lấp lánh với các tinh thể Albite và Actinolite, làm cho nó trở thành một mẫu vật khung đá tuyệt vời.

Gadolinit từ các pegmatit đá granit khác nhau bao gồm chuỗi bastnaesit, chứa một lượng tương đối nhỏ các nguyên tố đất hiếm Ce, La, Nd và Y. Những khoáng chất này tương đối hiếm nhưng thường được tìm thấy trong một số pegmatit đá granit.

Baphaesite chủ yếu được tìm thấy ở Thụy Điển.

4. Aquamarine với cành Tuamalin đen

Aquamarine với cành Tuamalin đen

Trong nhóm đá quý, Aquamarine biểu thị cảm giác hạnh phúc, hy vọng và cuộc sống vĩnh cửu. Vào thời cổ đại, Aquamarine được cho là có khả năng bảo vệ trước những cơn bão biển chết người. Các thủy thủ cho rằng, loại đá này có tác dụng kỳ diệu, khiến họ không sợ hãi và miễn nhiễm với các mối đe dọa.

Aquamarine Schorl (Tuamalin) là loại đá quý phổ biến nhất thế giới và có nhiều khách hàng tiềm năng từ các quốc gia như Đức, Anh, Ý, Nga, Mỹ, Mexico, Brazil, Namibia và Afghanistan. Nó có một bộ sưu tập màu sắc rất độc đáo, thường có màu đen hơi xanh lơ, đôi khi có màu đen nâu hoặc đen hơi xanh lục.

5. Thạch anh clo ưu linh

Mẫu vật thạch anh clo ưu linh trên khung đá Epidote

Đá thạch anh ưu linh (tên quốc tế là Phantom Quartz) được hình thành chủ yếu từ các chất clorit, hematit… Đôi khi có thể sử dụng nhiệt độ làm chất xúc tác để hình thành các “bóng ma” (phantom) bên trong thạch anh. Các bóng ma cũng hay được gọi là vân rêu ngẫu nhiên, nhìn giống sương mù. Tinh thể thạch anh ưu linh có thể hiểu là tinh thể kỳ lạ chứa bên trong một tinh thể khác.

Thạch anh ưu linh là dòng thạch anh cực kì hiếm có, hình thành hàng thiên niên kỷ dưới độ sâu hàng trăm mét. Những tinh thể tuyệt đẹp này chỉ được tìm thấy ở Brazil và Nam Mỹ. Thạch anh ưu linh có thể có nhiều màu sắc khác nhau như trắng, cam, vàng, nâu vàng, đỏ và hồng…

6. Cụm Epidote trên khung đá

Cụm Epidote trên mẫu vật khung đá

Đá Epidote là một loại đá bán quý, thuộc họ đá Epidote, là một khoáng vật silicat phổ biến, thường xuất hiện ở các loại đá biến chất như đá hoa, đá schist.

Epidote là một hydrat của canxi, sắt và nhôm silicat. Nó không phải là kim loại, có dải màu sắc đa dạng, trải dài từ xanh vàng đến nâu hoặc xanh đen. Kích thước của Epidote dao động từ một số mảnh được tạo ra bởi sự ngưng tụ hơi trên than củi cho đến các cấu trúc lăng kính bức xạ.

Được phát hiện từ thời cổ đại ở nhiều nước Châu Âu, Epidote có thể được tìm thấy trong các mạch quặng và ở hoang mạc. Ngày nay, người ta tìm thấy đá Epidote ở nhiều nơi khác nhau như Brazil, Mexico, Kenya, Mozambic, Áo, Nauy, Sri Lanka, Mỹ.

7. Aquamarine, Mica và Albite

Mẫu vật Aquamarine, Mica và Albite (hoàn hảo)

Mẫu vật nhân tạo lớn, tinh tế và lấp lánh này được lấy từ viên đá nổi tiếng được phát hiện cách đây vài năm. Nó không chỉ là một viên Aquamarine đẹp tuyệt, kích thước lớn và màu sắc hiếm có mà mẫu vật này còn có hình dạng ba chiều độc nhất vô nhị.

Chủ yếu có màu xanh nhạt với độ trong suốt như pha lê, loại đá này rất khác so với những loại đá khác do sự kết hợp màu sắc và độ tương phản màu sắc.

8. Cụm Aquamarine

Cụm Aquamarine với Muscovite

Cụm Aquamarine với Apatit màu hồng ở phần đuôi của Muscovite này được tìm thấy ở Pakistan. Các tinh thể Aquamarine hiển thị các hoa văn xanh lơ đầy màu sắc với hoa văn đuôi thú vị của Azurite (quặng lam đồng) biến đổi thành ngọc hồng lựu Spessartine màu đỏ rực rỡ trên Muscovite màu tím. Loại đá này là một tác phẩm rất độc đáo của tự nhiên, được dùng để trang trí nội thất.

9. Mangan Tourmaline

Tinh thể Mangan Tourmaline

Màu sắc của Tourmaline có thể do chịu tác động của sắt, titan, mangan hoặc tia phóng xạ. Một số Tourmaline có màu hồng và vàng do sự bức xạ tự nhiên hoặc trong phòng thí nghiệm tạo nên.

Phần lớn Tourmaline có màu đen nhưng có thể dao động từ không màu đến nâu, đỏ, xanh dương, xanh lá cây và cam. Sự đa dạng độc đáo về màu sắc của loại đá quý này mang lại hiệu quả trang trí đáng kinh ngạc.

10. Ngọc lục bảo Emerald trong đá mica

Emerald là một khoáng chất thuộc nhóm beryl. Beryl có màu xanh lục, có thể được tìm thấy trong nhiều loại đá khác nhau, bao gồm cả mica và đá vôi. Theo phân loại của Fersman, Emerald, cùng với kim cương, hồng ngọc và sapphire, thuộc loại đá quý bậc nhất. Emerald thậm chí còn hiếm hơn 20 lần so với kim cương.

Màu sắc của Emerald được chia thành ba phần: tông màu, độ bão hòa và độ sáng. Đá quý Emerald có một bộ sưu tập màu sắc với nhiều sắc thái khác nhau, từ vàng lục đến xanh lục lam, nhưng tông chính là xanh lục và tông xanh đậm nhất. Qua nhiều thế kỷ, Emerald thường được coi là tượng trưng cho màu xanh lá cây.

Ngọc lục bảo Emerald có thể được tìm thấy ở khắp nơi trên thế giới, nhưng phần lớn chúng đến từ Columbia nơi có nhiều núi lửa.

11. Thạch anh chạm nổi

Thạch anh chạm nổi có bề ngoài như một chiếc phao được khắc nổi xung quanh với độ sáng, trong suốt và độ bóng tuyệt vời.

Trong suốt với các mặt lăng kính có vân, thạch anh chạm nổi trông tuyệt đẹp từ mọi góc độ và nổi tiếng với tính lưỡng sắc mạnh mẽ. Đây được coi là loại kính quang học có giá cả minh bạch và linh hoạt. Với bề mặt và vẻ ngoài trong suốt, đây là một lựa chọn tuyệt vời để tạo ấn tượng cho ngôi nhà hoặc văn phòng của bạn.

12. Thạch anh Faden độc đáo

Mẫu thạch anh Faden độc đáo

Mẫu vật có một không hai này bao gồm hai tinh thể thạch anh với một đường trắng Faden (có nghĩa là “sợi”) chạy qua các tinh thể, tạo nên vẻ đẹp thô sơ nhưng không kém phần lộng lẫy.

Thạch anh Faden chủ yếu được tìm thấy ở dạng không màu với màu trắng và xám (sắc thái khác nhau) và nhiều sắc thái của các màu khác như vàng, đỏ, nâu và đen. Với bề mặt và vẻ ngoài trong suốt của nó, thạch anh Faden là một lựa chọn tuyệt vời để trang trí nội thất.

13. Spodumene var Triphane

Spodumene var Triphane (nổi)

Mẫu vật Spodumene này bao gồm năm phân đoạn nến khoáng trong suốt có kết cấu tự do, thường được gọi là Triphala. Nó có màu xanh vàng với độ trong suốt và chất lượng đặc biệt tuyệt vời.

Đá Spodumene còn được gọi là Triphane, là một khoáng chất Silicat nhôm Lithium, thuộc họ Pyroxene (một loại quặng Liti quan trọng dùng làm nguyên liệu gốm sứ). Spodumene thường được tìm thấy trong đá Granit, Aplite và Pegmatit chứa Liti.

Do có độ rực rỡ và trong suốt như thủy tinh, đá Spodumene được xếp vào nhóm đá bán quý. Spodumene có dải màu sắc đa dạng từ không màu cho đến màu trắng, xám, hồng, tím, xanh nhạt, vàng và xanh lục. Loại đá này thường thể hiện độ trong suốt và ánh thủy tinh tuyệt vời khi được cắt đa cạnh (facets) và đánh bóng.

 14. Diopside trên khung đá

Các mẫu vật Diopside trên khung đá

Bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên về cách các tinh thể hình thành dưới lòng đất khi nhìn vào tảng đá chứa đầy các khoáng chất diopside này. Màu xanh kỳ diệu của các khoáng chất diopside trong khung đá là bằng chứng về chất lượng và màu sắc của đá quý.

Loại đá quý nền đá Diposide này chủ yếu được tìm thấy có màu xanh lục với một chút trong suốt giữa viên đá, thường được sử dụng để thay thế cho ngọc lục bảo trong trang sức. Ngoài ra, nó cũng được tìm thấy với các màu sắc khác nhau như vàng, đen và nâu với các sắc thái đậm.

Thành phần chính của đá Diopside là canxi magie silicat, một khoáng chất được hình thành trong núi lửa đặc biệt.

 15. Peridot (ngọc lục bảo hoàng hôn)

Mẫu vật Peridot trên khung đá

Peridot được đánh giá cao như một loại đá trang sức chính trong hàng ngàn năm qua và sức hấp dẫn của nó với với màu xanh trầm huyền bí vẫn tiếp tục được duy trì trong nền văn hóa hiện đại.

Do sự khác biệt độc đáo về màu sắc, sắc thái của nó có thể được tạo ra bởi một số nguồn riêng biệt. Là một khoáng chất lithium-silicat, Peridot là một trong những loại đá quý hiếm chỉ có màu xanh lá cây. Màu sắc của loại đá Peridot hoàn toàn tự nhiên, còn được gọi là đá ô liu, có quang phổ từ vàng nhạt đến xanh ô liu.

Giàu magie và olivin, Peridot là một đá quý hết sức đặc biệt, được tìm thấy trong các đá núi lửa và trong cả thiên thạch rơi xuống Trái Đất. Arizona trong Khu bảo tồn người da đỏ San Carlos Apache là nơi sở hữu hơn 80% nguồn cung Peridot trên thế giới.

16. Apatit-Caf

Apatit tím hồng với Mica và Albite

Apatite là loại khoáng chất phổ biến nhất của phosphate trên vỏ lục địa trái đất. Loại khoáng chất này là nguồn chính để cung cấp phốt pho, một nguyên tố hóa học cần thiết và quan trọng trong các quá trình sinh học, đặc biệt là quá trình quang hợp.

Mặc dù Apatite là một khoáng chất rất phổ biến, nhưng những viên đá Apatite trong suốt có chất lượng đá quý là cực kỳ hiếm. Trong đó, đá Apatite màu tím là loại khó khai thác nhất vì nó hiếm khi xuất hiện và chỉ có thể được tìm thấy bằng những cách thức đầy gian nan.

Khoáng chất dạng phiến màu tím đậm này có độ sắc nét, trong mờ, bóng, được cắt bởi các nguyên tố liên quan đến Thạch anh, Albite, Muscovite và một chút Fluorite màu xanh lá chanh.

Apatite thường có đường kính 1cm. Một mẫu vật Apatite nhỏ xinh có màu sắc hiếm hoi này đã được tìm thấy vào năm 1995 ở Pakistan giữa các viên Apatite tím rực rỡ khác.

17. Aquamarine - Apatite hình chữ V (biểu tượng cho sự chiến thắng)

Mẫu vật Apatite và Aquamarine với Albite và Muscovite

Viên đá quý này là sự kết hợp ấn tượng giữa hai loại đá quý Apatite và Aquamarine. Đây là viên đá có hình dạng độc đáo, được gọi là Apatite hình chữ V.

Loại đá quý này thường được tìm thấy có màu xanh lá cây, xanh nhạt và hồng với bề mặt nhẵn, được ưa chuộng dùng làm đồ trang sức như nhẫn và dây chuyền.

Những viên đá quý có sự kết hợp ấn tượng này cũng có các hình dạng khác ngoài hình chữ V.

18. Thạch anh Faden vàng

Mẫu vật thạch anh DT Faden với canxit vàng

Cụm tinh thể thạch anh sợi này có độ trong vắt, lớp phủ màu vàng cam nằm ở bề mặt bên ngoài khiến cho viên đá trông như một chiếc cầu vồng tự nhiên tuyệt đẹp. Một sợi dây pha lê mảnh chạy liên tục qua tinh thể thạch anh Faden lên phía đỉnh nhọn bên trên.

Viên đá này có bề mặt nhẵn bóng và hình dạng hoàn hảo, cho thấy những viên đá cuội thạch anh Faden có nguồn gốc từ canxit được hình thành tốt.

19. Tinh thể DT của Varyenite

Tinh thể DT của Varynenite

Đá quý Varyenite là một khoáng chất rất hiếm, đẹp và độc đáo, có thể được tìm thấy với nhiều màu sắc và kiểu dáng khác nhau. Tinh thể pha lê cũng như đá được mài giác có màu đỏ, hơi hồng và cam, là những món đồ được các nhà sưu tập đá quý đánh giá cao. Nó cũng thường được sử dụng để tạo hiệu ứng lấp lánh trên quần áo hoặc đồ trang sức như hoa tai, mặt dây chuyền, trâm cài áo.

Lần đầu tiên được mô tả như một khoáng chất độc đáo vào năm 1954, Varyenite xuất hiện ở rất ít địa điểm. Trong một thời gian dài, chỉ có Pakistan được biết đến là nơi sản xuất Varyenite có chất lượng đá quý. Ngay cả với các phát hiện gần đây thì Varyenite vẫn cực kỳ hiếm. Đá quý được mài giác rất nhỏ, thường dưới 0,5 carat và rất hiếm khi được nhìn thấy.

 20. Brookite trên thạch anh

Mẫu khung đá với Anatase và Brookite nằm trên thạch anh vàng

Là một loại đá quý thạch anh thường được trộn lẫn với các loại đá quý khác trong dây chuyền và hoa tai, Brookite trở thành một bổ sung hoàn hảo cho bất kỳ bộ sưu tập trang sức nào.

Brookite là một loại titan xuất hiện tự nhiên dưới hình thức các hạt tinh thể màu nâu và đen đục thường có dạng ống. Với quặng titan là lỗ rỗng, các tinh thể này sáng bóng khi ở dạng hỗn hợp đa hình, tạo ra một đốm trắng hoặc các tinh thể hình kim màu bạc./.