Theo khảo sát mới đây về ứng dụng công nghệ mỏ trên quy mô toàn cầu của GobalData, một công ty tư vấn và phân tích dữ liệu toàn cầu, đầu tư vào lĩnh vực khai thác mỏ an toàn, phần mềm quy hoạch và quản lý mỏ đang có quy mô ngày càng tăng. Nổi bật trong đó là đầu tư vào liên lạc mỏ và bảo trì dự đoán. Đặc biệt, lĩnh vực cho thấy đang có sự chuyển động nhiều nhất là các công nghệ liên quan đến an toàn – chẳng hạn như máy bay không người lái, công nghệ tránh va chạm và phát hiện độ mỏi của máy móc thiết bị.

Máy bay không người lái được sử dụng trong khai thác hầm lò hỗ trợ: nghiên cứu địa kỹ thuật của mỏ hầm lò, phát hiện khí trong mỏ, nhiệm vụ cứu hộ dưới lòng đất, tìm kiếm và phục hồi, từ đó góp phần tăng năng suất và bảo đảm an toàn cho môi trường làm việc của người lao động. Nguồn: Robotics Biz.

Cuộc khảo sát được thực hiện với 150 nhân viên cấp cao của các công ty khai thác mỏ cho thấy, trong 5 năm qua, tỷ lệ đầu tư vào máy bay không người lái đã tăng vọt từ 44% lên 74%, công nghệ tránh va chạm từ 62% lên 72% và công nghệ phát hiện độ mỏi từ 53% lên 72%. Trong các kế hoạch chi tiêu trong hai năm tới, 38% nhân viên cấp cao cho biết họ dự định đầu tư vào công nghệ phát hiện độ mỏi, 40% sẽ chi cho bảo trì dự đoán và 39% cho phần mềm quản lý.

Ngoài ra, khảo sát còn đưa ra một số phát hiện liên quan đến khu vực. Ví dụ, trong lĩnh vực máy bay không người lái, Australia có 56% mỏ khai thác sử dụng chúng cho mục đích an toàn trong khi con số này chỉ là 36% ở châu Phi. Khoảng 30% mỏ đã trang bị đầy đủ công nghệ tránh va chạm, chủ yếu là ở Australasia (một khu vực của châu Đại Dương bao gồm Australia, New Zealand, đảo New Guinea và các quần đảo cận kề trên Thái Bình Dương). Dự báo trong hai năm tới, khu vực châu Mỹ sẽ có tỷ lệ đầu tư vào công nghệ tránh va chạm cao nhất (37%).

Cách đây năm năm, máy bay không người lái còn hiếm có, giá thành cao và chất lượng thấp. Luôn có áp lực phải đảm bảo lợi tức đầu tư đối với bất kỳ chi tiêu công nghệ nào trong khi nhiều công ty khai thác mỏ không chấp nhận rủi ro, chậm áp dụng các công nghệ mới hơn so với các lĩnh vực khác như dịch vụ tài chính hoặc bán lẻ. Những mỏ chỉ còn vài năm để hoạt động thì không nhìn thấy lợi ích của đầu tư mới. Tuy nhiên, khi chi phí công nghệ giảm xuống và các mỏ khai thác mới bắt đầu đi vào hoạt động - nơi có thể sử dụng các công nghệ này ngay từ đầu, thì việc đầu tư vào công nghệ khai thác mỏ an toàn đã tăng lên một cách nhanh chóng.

So với các khu vực khác, các mỏ ở Australia dẫn đầu về đầu tư và có xu hướng đầu tư ở mức độ lớn hơn vào máy bay không người lái, bảo trì dự đoán và thiết bị tự hành. Đối với các khu vực khác, việc đầu tư thay đổi tùy thuộc vào công nghệ - ví dụ, các mỏ ở châu Á tụt hậu trong lĩnh vực thiết bị tự hành và điều khiển từ xa.

Về tổng thể, việc áp dụng công nghệ vào khai thác mỏ đang tiến triển tốt, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như năng suất và an toàn. Ngày càng có nhiều mỏ mở rộng mức độ đầu tư vào các lĩnh vực như bảo trì dự đoán, tránh va chạm và phát hiện độ mỏi. Một số lĩnh vực, chẳng hạn như thiết bị tự hành, sẽ chứng kiến sự đầu tư có chọn lọc hơn từ ngắn hạn đến trung hạn vì chúng phù hợp hơn với các hoạt động khai thác cụ thể.

Trong khai thác mỏ, chi phí bảo trì thiết bị và máy móc có ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, hàng trăm nghìn đô la có thể bị thâm hụt mỗi năm trong thời gian dây chuyền sản xuất ngừng hoạt động vì các sự cố hỏng hóc không lường trước. Do đó, các nhà khai thác mỏ đang chuyển sang bảo trì dự đoán tiên tiến với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) để giảm thiểu những chi phí này. Giờ đây, công nghệ này đã trở nên dễ tiếp cận hơn nhiều nhờ chi phí cảm biến giảm, năng lực tính toán và băng thông được cải thiện và những tiến bộ công nghệ nói chung.

AI cũng được ứng dụng ngày càng nhiều trong thiết bị tự hành. Số liệu từ các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) và các công ty khai thác mỏ cho thấy AI giúp cải thiện 15-30% năng suất, giảm 80% tai nạn, giảm 15-25% chi phí vận hành và tăng 15% tuổi thọ máy.

Các công nghệ tự động hóa, tin học hóa được ứng dụng trong vận hành, điều khiển giám sát giúp hiện đại hóa quá trình sản xuất, giảm lao động thủ công trực tiếp, tiết giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, từ đó góp phần tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường. Có thể nói, công nghệ là một công cụ san bằng tuyệt vời, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa các nhà khai thác mỏ có quy mô khác nhau./.