Từ tìm kiếm độ thông gió phù hợp trong các mỏ khai thác hầm lò cho đến các giải pháp phát triển bền vững đều dựa trên cơ sở phân tích dữ liệu - tương lai của ngành khai thác mỏ.

Dữ liệu - “mỏ vàng mới” của kỷ nguyên số

Đảm nhiệm vai trò cung cấp các khoáng sản quan trọng để sản xuất các sản phẩm năng lượng sạch – vũ khí trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu, từ lithium cần thiết cho pin xe điện đến tellurium và silicon cần cho các tấm pin mặt trời, giá trị của ngành khai thác mỏ luôn đi đầu trong quá trình chuyển đổi năng lượng cũng như trên con đường hướng tới một tương lai có hàm lượng carbon thấp.

Chính vì vậy, để đạt được các mục tiêu giảm phát thải khí carbon toàn cầu, sự phát triển bền vững của ngành khai thác mỏ càng quan trọng hơn bao giờ hết. Trong thời đại kỷ nguyên số hiện nay, dễ dàng nhận thấy, dữ liệu và phân tích dữ liệu đang cách mạng hóa ngành khai thác mỏ, giúp tối ưu hóa chuỗi giá trị bằng các phân tích dự đoán và các giải pháp do AI (trí tuệ nhân tạo) tìm ra. Sở hữu khối lượng lớn dữ liệu, các công ty khai thác mỏ đều nhận thấy rằng thông tin chi tiết thu được từ dữ liệu có giá trị đáng kể vì chúng góp phần giảm thiểu việc tạm dừng hoạt động ngoài dự kiến, tối ưu hóa các quy trình, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản và đạt được kết quả đáng tin cậy hơn, có thể dự đoán được.

Bằng cách tận dụng giải pháp phân tích dự đoán, dữ liệu chưa được tinh chỉnh có thể được chuyển đổi thành những thông tin chi tiết thực tế góp phần hỗ trợ phát hiện sớm các trục trặc hoặc những lĩnh vực có thể cải thiện.

Việc phân tích dữ liệu giúp các công ty khai thác mỏ tối ưu hóa phương thức duy trì tài sản vật chất trong chuỗi giá trị để giảm thiểu và dự đoán thời gian ngừng hoạt động, đồng thời đảm bảo công việc phù hợp được thực hiện vào đúng thời điểm và ở đúng vị trí trong suốt vòng đời của tài sản đó. Nhờ vậy, các công ty tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể.

Văn hóa đổi mới dựa trên dữ liệu có nghĩa là các công ty đã có sự chuẩn bị nhất định, giúp họ chuyển từ chỗ lập kế hoạch vốn dựa trên dự án sang tích hợp đầy đủ các phân tích tiên tiến vào các quy trình, từ đó, đưa ra phán đoán định tính hơn cho các quyết định và đạt năng suất vốn tốt hơn.

Trong ngành khai thác mỏ, sự chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó sự cố là công tác thiết yếu, nắm giữ vai trò quan trọng. Việc sử dụng các công nghệ tiên tiến, chẳng hạn như phân tích nâng cao và trí tuệ nhân tạo, có thể giúp tăng cường phân tích khai thác mỏ nhờ cung cấp thông tin chi tiết hơn về dự án cho các nhà điều hành.

Từ quan điểm an toàn, thông gió là một yêu cầu an toàn quan trọng mà một mỏ khai thác hầm lò phải đáp ứng để vận hành. Một trong những hệ thống thông gió được sử dụng rộng rãi trong các mỏ hiện nay là hệ thống Ventsim™ CONTROL của Howden - nhà cung cấp hàng đầu toàn cầu các sản phẩm xử lý khí gas và không khí quan trọng. Được sử dụng tại hơn 1.500 mỏ ở nhiều nơi trên thế giới, Ventsim™ DESIGN là phần mềm thông gió mỏ phổ biến nhất trên thế giới hiện nay. Gói phần mềm toàn diện này tích hợp dữ liệu thông gió mỏ và đường hầm với các thiết bị phần cứng, cho phép thiết kế và thử nghiệm các mạch thông gió, bao gồm các yếu tố quan trọng như luồng không khí, áp suất, nhiệt, các loại khí gas, điện, khí trơ radon, lửa và nhiều thông tin liên quan đến thông gió khác.

Hình ảnh 3D của hệ thống Ventsim™ CONTROL của Công ty Howden. Nguồn: Howden

Lấy ví dụ mỏ South Deep nằm ở Gauteng, Nam Phi, một trong những mỏ vàng lớn nhất thế giới, đã hợp tác với Công ty Howden để triển khai hệ thống Ventsim™ CONTROL tối tân, giúp đảm bảo môi trường làm việc an toàn đồng thời giảm tiêu thụ năng lượng. Bằng cách tích hợp mô hình thông gió của mỏ với hệ thống điều khiển linh hoạt và các chiến lược kiểm soát tiên tiến, Ventsim™ CONTROL cung cấp giải pháp toàn diện để giám sát, kiểm soát và tối ưu hóa hệ thống thông gió mỏ hầm lò.

Hoạt động sản xuất bên trong mỏ hầm lò vốn chịu tác động của nhiều yếu tố, trong đó có vấn đề an toàn lao động. Ở nhiệt độ nhất định, người thợ mỏ không thể tiếp tục công việc của mình hoặc phải thay đổi lịch làm việc. Với tất cả dữ liệu cần thiết thu thập được, Ventsim™ CONTROL sẽ xây dựng các mô hình và đào tạo chúng để dự đoán chính xác điểm đặt tối ưu, dựa trên vị trí khai thác dự kiến.

Khả năng điều khiển các thiết bị thông gió từ xa và tự động cho phép người điều hành giám sát môi trường mỏ dưới lòng đất trong thời gian thực và kịp thời ứng phó với các điều kiện thay đổi. Mọi thao tác thực hiện của phần mềm đều được ghi lại trong cơ sở dữ liệu, có thể sử dụng để tạo biểu đồ và nhập vào tệp CSV (tệp chứa dữ liệu dưới dạng văn bản và thường được dùng để trao đổi dữ liệu giữa các ứng dụng khác nhau), tạo điều kiện thuận lợi cho việc báo cáo công việc hàng ngày.

Khi ngành khai thác mỏ tìm cách đạt được sự cân bằng giữa giảm thiểu thiệt hại môi trường và duy trì năng suất để có lợi nhuận, giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đã nổi lên như là cách tiếp cận phổ biến để cắt giảm lượng khí thải.

Theo một trong những báo cáo gần đây của EY - nhà cung cấp dịch vụ bảo hiểm, thuế, tư vấn, chiến lược và giao dịch hàng đầu thế giới, các giám đốc điều hành trong ngành khai thác mỏ và kim loại đang hướng các khoản đầu tư kỹ thuật số của họ vào việc đổi mới sáng tạo dựa trên dữ liệu, nhằm cho phép ra các quyết định dựa trên bằng chứng cụ thể. Theo đó, ưu tiên cao nhất đối với các nhà điều hành là phát triển trí tuệ quy trình và phân tích dữ liệu, sau đó là nhu cầu về các nền tảng mới để theo dõi và báo cáo các chỉ số ESG.

Các đơn vị khai thác mỏ cần cải thiện tính sẵn có, chính xác và độ tin cậy của dữ liệu để tuân thủ các tiêu chí và kỳ vọng ESG mới. Do đó, tại EY, các chuyên gia sử dụng phân tích dữ liệu để giúp khách hàng nhanh chóng đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 thông qua các giải pháp như phân tích lượng khí thải carbon, kết hợp phân tích dữ liệu với các cảm biến thông minh và chuỗi khối để theo dõi, giám sát và quản lý tốt hơn sự phát thải khí nhà kính trong Phạm vi 3 (bao gồm tất cả các phát thải gián tiếp xảy ra trong các hoạt động thượng nguồn và hạ nguồn của một tổ chức, khó theo dõi và kiểm soát nhất nhưng thường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong phát thải của một tổ chức).

Ngoài ra, việc phân tích dữ liệu cũng giúp khách hàng đạt được kết quả tích cực đối với các yếu tố ESG thông qua các giải pháp như Space Tech (công nghệ vũ trụ) và giám sát chất thải. Theo EY, ngoài việc giám sát và xem xét hiệu suất ESG, phân tích dữ liệu sẽ đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ các công ty khai thác mỏ thực hiện các lộ trình bền vững, cung cấp tầm nhìn rõ ràng hơn về hoạt động và hiệu suất của tài sản, đồng thời chứng minh các hoạt động của họ phải đối mặt với các tác động xã hội và môi trường bất lợi tiềm tàng như thế nào.

Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của AiDash, ông Abhishek Vinod Singh cho biết: “Ngành khai thác mỏ chịu trách nhiệm cho 4-7% lượng khí thải nhà kính trên toàn thế giới và có thể có tác động đáng kể đến sự đa dạng sinh học”. Là công ty ứng dụng SaaS đầu tiên trên thế giới thông qua sử dụng vệ tinh và trí tuệ nhân tạo trên quy mô lớn, AiDash giải quyết những mối quan ngại trên bằng cách tiến hành khảo sát môi trường sống giúp các doanh nghiệp khai thác mỏ xác định hàm lượng carbon có thể thu gom được trong phạm vi khu mỏ của họ, dự đoán tiềm năng thu giữ carbon bổ sung và khởi động các chương trình tăng cường đa dạng sinh học - tất cả đều sử dụng dữ liệu chính xác được cung cấp thông qua vệ tinh và công nghệ Al.

AiDash sử dụng phân tích vệ tinh và AI để giám sát tài sản của các ngành công nghiệp cốt lõi trên quy mô lớn. Nguồn AiDash

Cần lưu ý rằng những thông tin chi tiết dựa trên dữ liệu của các nhà phân tích này nhằm mục đích hỗ trợ các nhà khai thác mỏ đưa ra các quyết định sáng suốt đối với việc quản lý hoạt động sản xuất và chuỗi cung ứng, với mục tiêu tổng thể là giảm lượng khí thải và tăng cường tích hợp các hoạt động môi trường, xã hội và quản trị (ESG), đồng thời giảm thiểu rủi ro nếu có thể. Thông tin chi tiết không chỉ giúp loại bỏ lỗi và tính chủ quan của con người mà còn thu thập dữ liệu từ các khu vực rộng lớn thường khó tiếp cận, và điều quan trọng là các nhà phân tích thực hiện việc này chỉ trong vài ngày thay vì vài tháng như trước đây.

Đối với các doanh nghiệp đang nỗ lực thực hiện các cam kết cắt giảm lượng khí thải carbon trong một ngành công nghiệp thường bị chỉ trích vì sự phát thải, dữ liệu và thông tin chi tiết là rất quan trọng đối với việc báo cáo ESG đáng tin cậy. Chính vì vậy, có thể coi dữ liệu là “vàng mới” trong thời đại kỷ nguyên số hiện nay./.