Vùng than Quảng Ninh nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam là nguồn cung cấp nhu cầu than cho nền kinh tế quốc dân và xuất khẩu. Hàng năm, hoạt động khai thác than tại Quảng Ninh thải ra môi trường khoảng 130 triệu m³ nước thải mỏ. Suốt trong một giai đoạn dài khi khái niệm “bảo vệ môi trường” chưa được đề cập đến, môi trường cảnh quan và sinh thái vùng than Quảng Ninh bị tàn phá, cuộc sống và sức khỏe của thợ mỏ và cộng đồng dân cư bị ảnh hưởng, trong đó thành phần môi trường bị tác động nặng nề nhất phải kể đến là môi trường nước bao gồm nước mặt, nước ngầm, nước biển ven bờ.

Sau 25 năm kiên trì và bền bỉ (1995 – 2020), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã thành công trong xử lý nước thải mỏ, góp phần làm thay đổi sinh thái vùng than Quảng Ninh và đang tạo ra một nguồn tài nguyên nước sạch có giá trị lâu dài, tin cậy và bền vững.

Một yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của TKV trong lĩnh vực xử lý nước thải mỏ vùng than Quảng Ninh là nghiên cứu và ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ môi trường, một lĩnh vực hết sức mới mẻ đối với TKV vào thời kỳ đó.

Bài viết giới thiệu những giải pháp khoa học, kỹ thuật, công nghệ đã được ứng dụng trong lĩnh vực xử lý nước thải mỏ nhằm phổ biến và đánh giá kết quả xử lý nước thải mỏ sau quá trình hơn 25 năm của TKV, trao đổi để xác định định hướng tiếp theo; góp phần cho ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện chiến lược chuyển từ “nền kinh tế nâu” sang “kinh tế xanh” của tỉnh Quảng Ninh.

Từ khóa: vùng than Quảng Ninh, TKV, môi trường mỏ than, xử lý nước thải mỏ, phương pháp xử lý chủ động, phương pháp xử lý thụ động, đầm lầy nhân tạo

Chi tiết bài nghiên cứu của Th.S Trần Miên, Nguyên Trưởng ban Môi trường Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) mời quý vị đọc ở đây: Xử lý nước thải mỏ vùng than Quảng Ninh.