Quy hoạch điện VIII điều chỉnh nêu rõ, chỉ thực hiện tiếp các dự án nhiệt điện than đã có trong quy hoạch và đang đầu tư xây dựng đến năm 2030, dừng hoạt động các nhà máy có tuổi thọ trên 40 năm nếu không thể chuyển đổi nhiên liệu.

Phát triển mạnh năng lượng tái tạo

Ngày 15/4/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 768/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gọi tắt là Quy hoạch điện VIII điều chỉnh). Một trong những mục tiêu tổng quát của Quy hoạch điều chỉnh nhằm thực hiện thành công chuyển đổi năng lượng công bằng gắn với hiện đại hóa sản xuất, xây dựng lưới điện thông minh, quản trị hệ thống điện tiên tiến, phù hợp với xu thế chuyển đổi xanh, giảm phát thải, phát triển khoa học công nghệ của thế giới.

Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đề ra các mục tiêu cụ thể về chuyển đổi năng lượng công bằng bao gồm: Phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện, đạt tỷ lệ khoảng 28 - 36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050 tỷ lệ năng lượng tái tạo lên đến 74 - 75%.

Bên cạnh đó, kiểm soát mức phát thải khí nhà kính từ sản xuất điện đạt khoảng 197 - 199 triệu tấn năm 2030 và còn khoảng 27 triệu tấn vào năm 2050. Hướng tới đạt mức phát thải đỉnh không quá 170 triệu tấn vào năm 2030 với điều kiện các cam kết theo JETP được các đối tác quốc tế thực hiện đầy đủ, thực chất.

Đồng thời, xây dựng hệ thống lưới điện thông minh, đủ khả năng tích hợp, vận hành an toàn hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, đến năm 2030, tổng công suất các nguồn điện mặt trời đạt 46.459 - 73.416 MW; định hướng đến năm 2050, tổng công suất 293.088 - 295.646 MW.

Về phương án phát triển nguồn điện, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh nêu rõ: Phát triển tối đa nguồn điện từ năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối v.v...), tiếp tục gia tăng tỷ trọng của năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện và điện năng sản xuất.

Cụ thể, đẩy mạnh phát triển điện gió trên bờ, gần bờ và ngoài khơi, điện mặt trời, đặc biệt là điện mặt trời mặt nước phù hợp với khả năng hấp thụ của hệ thống, khả năng giải tỏa công suất của lưới điện, giá thành điện năng và chi phí truyền tải hợp lý gắn với bảo đảm an toàn vận hành và tính kinh tế chung của hệ thống điện, tận dụng tối đa cơ sở hạ tầng lưới điện hiện có. Ưu tiên, khuyến khích phát triển điện gió, điện mặt trời (trong đó có điện mặt trời trên mái nhà dân, trung tâm thương mại, mái các công trình xây dựng, mái nhà xưởng, khu công nghiệp, điện mặt trời tại các cơ sở sản xuất kinh doanh) tiêu thụ tại chỗ, không đấu nối hoặc không bán điện vào lưới điện quốc gia. Phát triển điện mặt trời tập trung phải kết hợp với lắp đặt pin lưu trữ với tỷ lệ tối thiểu 10% công suất và tích trong 2 giờ.

Năm 2050, không còn sử dụng than để phát điện

Quy hoạch điện VIII điều chỉnh vẫn sẽ hạn chế phát triển điện than. Theo đó, chỉ thực hiện tiếp các dự án đã có trong quy hoạch và đang đầu tư xây dựng đến năm 2030. Định hướng thực hiện chuyển đổi nhiên liệu sang sinh khối/amoniac với các nhà máy đã vận hành được 20 năm khi giá thành phù hợp. Dừng hoạt động các nhà máy có tuổi thọ trên 40 năm nếu không thể chuyển đổi nhiên liệu.

Năm 2030, tổng công suất các nhà máy đang vận hành và các dự án đang triển khai xây dựng, khả năng sẽ hoàn thành và đưa vào vận hành khoảng 31.055 MW; khẩn trương hoàn thành 5 dự án/4.360 MW đang xây dựng, gồm: Na Dương II, An Khánh - Bắc Giang, Vũng Áng 2, Quảng Trạch I, Long Phú 1.

Định hướng năm 2050, không còn sử dụng than để phát điện, chuyển hoàn toàn sang sử dụng sinh khối/amoniac, tổng công suất 25.798 MW.

Với điện khí, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cho biết ưu tiên sử dụng khí trong nước và bổ sung LNG nhập khẩu nếu cần. Về lâu dài, từng bước chuyển đổi sang hydrogen khi công nghệ chín muồi. Hệ thống lưu trữ điện cũng sẽ được đầu tư mạnh, mục tiêu đạt công suất pin 10.000 - 16.300 MW đến năm 2030 và 95.983 MW – 96.120 MW đến năm 2050.

Ngoài ra, Chính phủ cũng bổ sung điện hạt nhân vào kế hoạch với mục tiêu vận hành 4-6,4 GW trong 2030-2035 và chuyển thời điểm vận hành điện gió ngoài khơi sang 2030-2035 với mục tiêu 6-17 GW.

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm dần điện than và thúc đẩy phát triển năng lượng sạch, chuyển đổi năng lượng công bằng đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai thực hiện Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Đây cũng là yếu tố cần thiết để Việt Nam đạt đỉnh phát thải vào năm 2030, sau đó giảm nhanh phát thải để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, góp phần xây dựng một nền kinh tế xanh, bền vững.

Chi tiết Quy hoạch điện VIII điều chỉnh xem tại đây: https://jetp.moit.gov.vn/Images/User/quantri/2025/4/768-ttg.signed.pdf

Nguồn: JETP Việt Nam